Dobra
trasa
Wpadnij z nami
do sąsiadów

Radziecki cmentarz wojenny w obrębie (o)polskiego miasteczka akademickiego.
Trasa Rudé armády

Radziecki cmentarz wojenny w obrębie (o)polskiego miasteczka akademickiego.
ul. Katowicka, na wysokości kampusu uniwersyteckiego,Opole, Województwo Opolskie
Przy jednej z głównych ulic Opola i na terenie kampusu Uniwersytetu Opolskiego zlokalizowany jest cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej, którzy polegli w trakcie bitwy o Opole między styczniem i marcem 1945 r. (na części grobów są daty późniejsze, nawet z r. 1947). Na niewielkim terenie, obsadzonym drzewami i krzewami ozdobnymi, znajduje się pomnik ze znakiem czerwonej gwiazdy i tablicą pamiątkową, który otacza 166 mogił imiennych i zbiorowych (na cmentarzu pochowanych jest 487 osób, z czego zidentyfikowano 99). Cmentarz jest zadbany, a brama wejściowa stale otwarta. Ogółem na Opolszczyźnie pochowanych jest ok. 30 tys. żołnierzy radzieckich i ok. 40 tys. jeńców radzieckich.
Opis historyczny
W końcowym okresie II wojny światowej władze wojskowe III Rzeszy przekształciły Opole (niem. Oppeln) w twierdzę (podobnie jak Wrocław) i zbudowały wokół miasta podwójny pierścień umocnień. W styczniu 1945 roku z miasta ewakuowano ok. 60 tys. mieszkańców, a część domów przekształcono w silne punkty oporu. W ramach wielkiej operacji wiślańsko-odrzańskiej ofensywa 1 Frontu Ukraińskiego Armii Radzieckiej ruszyła w kierunku Opola 12 stycznia. Do zdobycia Opola odkomenderowano 543. Pułk strzelców pułk. Siroty ze 120. Dywizji strzeleckiej gen. Goworowa.
W nocy z 23 na 24 stycznia jednostki te wdarły się do miasta, zdobywając m.in. dworzec PKP, a następnie całą prawobrzeżną część miasta. Lewobrzeżna została zdobyta dopiero 15 marca 1945 r. Początkowo polegli żołnierze radzieccy byli chowani w kilkunastu różnych punktach miasta. Po objęciu miasta przez władze polskie miejsce pochówku części z nich przy ul. Katowickiej zostało wskazane jako miejsce pod lokalizacje głównego cmentarz wojennego w Opolu.
Dyskusja nad przestępstwami, jakich dopuścili się żołnierze Armii Radzieckiej wobec ludności cywilnej Opola i Opolszczyzny w roku 1945, nie ucicha, niemniej cmentarz wojenny tych żołnierzy pozostaje miejscem zadbanym i odwiedzanym nie tylko przez oficjalne delegacje, ale i – zwłaszcza w dniu Wszystkich Świętych – przez zwykłych mieszkańców Opola.
Wojciech
Współczesność
Do końca lat 80. w Opolu były dwa miejsca upamiętniające żołnierzy radzieckich: cmentarz wojenny i jeden z głównych placów w centrum miasta plac Armii Czerwonej. Na początku lat 90., po dyskusji nad przestępstwami, jakich dopuścili się żołnierze Armii Radzieckiej wobec miejscowej ludności cywilnej, placowi Armii Czerwonej nadano imię Mikołaja Kopernika; w ten sposób cmentarz wojenny Armii Radzieckiej stał się jedynym sposobem upamiętnienia żołnierzy 543 pułku piechoty AR (Opole nie miało zwyczajowego „pomnika wdzięczności”).
W połowie lat 50., kiedy w Opolu powołano do życia Wyższą Szkołę Pedagogiczną, cmentarz znalazł się w bezpośrednim sąsiedztwie domów studenckich (między DS „Mrowisko”, „Kmicic” i „Niechcic”), dlatego pojawił się pomysł, by pochowanych tu żołnierzy ekshumować i przenieść cmentarz w inne miejsce. Ostatecznie cmentarz pozostał w pierwotnym miejscu – w istocie na terenie kampusu uniwersyteckiego.
50.672244 17.934005